Hoe kan het komen dat mensen zich schamen voor het feit dat ze corona hebben gehad en wat is corona schaamte. Je tiendaagse quarantaine zit erop, je bent klachtenvrij en toch durf je mensen in je omgeving niet te vertellen dat je ziek bent geweest, uit angst voor negatieve reacties. Bang dat mensen niet meer in je buurt willen komen.
Hoe ga je dit aan mensen vertellen? Zou je nu overkomen als zo’n jongere die heel makkelijk met het virus omspringt, die gewoon zorgeloos aan het doorfeesten is? Terwijl je juist zo voorzichtig bent geweest.

Dat je soms anders behandeld wordt, geen bezoek meer krijgt, waardoor je het gevoel krijgt dat mensen denken dat je je onverantwoord hebt gedragen. Je kan het dan op jezelf betrekken en je ervoor schamen.” Als een oudere zonder mondkapje over straat gaat kan hij of zij al commentaar krijgen en veroordeeld worden. Dat zie je ook in het nieuws, dus de angst om veroordeelt te worden is niet zo gek.

Waar ik vroeger ook breeduit nieste, probeer ik dat nu ook in te houden. Dat is weliswaar niet uit schaamte, maar dit soort dingen kunnen nu echt niet meer. Dus er is een nieuw bewustzijn gekomen op wat je nog wel en niet kunt doen met mensen om je heen. En als je het toch doet, omdat je een loopneus hebt en loopt te sniffen dan heb je daar nu hele andere gedachten bij.

Coronaschaamte is sinds de intrede van de pandemie een steeds breder gedragen fenomeen; er worden Facebookgroepen voor opgericht – waar (ex)patiënten er met elkaar over kunnen praten, en waarvan de bekendste 15.000 leden telt – en er worden steeds meer artikelen over geschreven.

Hoe nuttig is schaamte als emotie?

Schaamte wordt vaak gezien als iets waar je van af wilt, mensen kunnen er ook erg onder gebukt gaan. Met verlies van zelfvertrouwen en angsten tot gevolg. Maar eigenlijk zijn alle gevoelens er met een duidelijke functie en vaak zit er een positieve intentie achter die functie. In geval van schaamte kan het een signaleringsfunctie hebben. Bijvoorbeeld het signaal dat je buiten de groeps dreigt te vallen. De positieve intentie is in dit geval de behoefte om ergens bij te horen. Het is in dit geval een sociale antenne die ongepast gedrag voorkomt in de groep.

Als tweede functie heeft het een corrigerende functie op je eigen gedrag. Ik had onlangs een mevrouw in therapie die vond dat haar man niet genoeg aandacht aan haar gaf en haar midden op de skipiste liet staan om met iemand anders een afdaling door de diepe sneeuw te maken. Hij kon dat steeds wegwuiven door te zeggen: we zien elkaar toch over tien minuten weer beneden, wat is het probleem? En nu zij deze en andere dingen met een vriendin en later met mij als therapeut ging bespreken, ging hij ineens door de bril van een ander kijken en kon hij zich beter inleven van hoe het voor zijn vrouw was als hij haar alleen liet.

Hoe voorkom je dat je last krijgt van corona schaamte?

Je kunt je realiseren dat het inmiddels veel mensen treft, het is een pandemie. Iets wat wereldwijd aan de orde is. Er zijn mensen die daardoor ook geen enkele schaamte voelen, het is inmiddels ‘normaal’ geworden. Inmiddels komen er steeds meer bekende mensen in het nieuws die corona hebben of hebben gehad. De schrijfster van Harry Potter vermeldde het op haar twitter, Prins Charles, Prins Albert van Monaco ontkent met klem dat hij Prins Charles heeft aangestoken dus daar zou wel eens sprake van schaamte kunnen zijn. Tom Hanks, Youp van het Hek. En natuurlijk Trump die een speciale Corona behandeling kreeg met experimentele medicijnen. Die kreeg hij ook nog eens gratis, dus dat zou ook een reden kunnen zijn om schaamte te voelen. Maar de kans is niet heel groot dat hij schaamte daarover heeft ervaren.

Als je wat gevoeliger bent voor de mening van anderen en je voelt de schaamte dan is het genoeg je te realiseren dat je blijkbaar de mening van een ander belangrijk vindt. Je hebt blijkbaar een ideaalbeeld in je hoofd waar je van jezelf aan moet voldoen. Door dat ideaalbeeld los te laten en er een wat reëler beeld voor in de plaats te zetten kun je je daarvan losmaken. Vaak is dit niet iets wat je makkelijk zelf doet, maar waarvoor je naar een therapeut kunt gaan die je kan helpen de onderliggende reden te vinden en je te helpen hier anders mee om te gaan.

Hoe kun je het mensen het best vertellen dat je corona hebt gehad?

Er zijn inmiddels veel mensen die het of zelf gehad hebben of iemand kennen met Corona. Dus er open over zijn en vertellen dat je je hebt laten testen, dat je in quarantaine bent geweest en je dus aan de regels hebt gehouden en dat je je weer goed voelt inmiddels.

Hoe kun je het beste reageren als iemand je verteld dat hij of zij corona heeft gehad?

Als iemand verteld dat hij of zij corona heeft gehad kun je vragen hoe die persoon het heeft beleefd, wat de klachten waren en een beetje meeleven, je voorstellen hoe het zou zijn als je het zelf zou krijgen.

En als je met die persoon in contact bent geweest en er is Corona vastgesteld in quarantaine gaan als je te lang bij die persoon in de buurt bent geweest tijdens de besmette periode.

Bio

Jacqueline Evers is relatietherapeut en helpt stellen met een liefdevolle en vervullende relatie in plaats van een bittere en kostbare scheiding. De afgelopen 16 jaar heeft ze meer dan 1350 mensen geholpen met individuele- en relatietherapie. Met haar boek Vreemdgaan. In 5 stappen samen verder – reikt ze stellen waarbij er sprake is van vreemdgegaan in de relatie een nieuwe manier van liefhebben aan. Ze werkt regelmatig met expats en schreef het e-book ‘Cheating. 5 Steps to recover from infidelity’. Ze werkt vanuit haar praktijken in Huizen, Almere Poort en online en is regelmatig te horen op radio NPO1. De Loveworkx podcasts zijn onder meer te beluisteren via Spotify.